Onderstaande tabel geeft een overzicht van de kerncijfers openbare ruimte.

De kwaliteitstoestand van de openbare ruimte heeft in Deventer veel aandacht van de burgers en het bestuur. Dit is niet vreemd aangezien de kwaliteitstoestand van deze ruimte het veiligheidsgevoel van de gebruikers sterk beïnvloedt. De beleving van de burgers wordt tweejaarlijks onderzocht met de leefbaarheidmonitor. Binnen dit onderzoek is een specifieke indicator opgenomen voor verloedering van de fysieke ruimte, die direct beïnvloed wordt door de staat van onderhoud. In de programmabegroting hebben wij verschillende beoogde maatschappelijke effecten gesteld, die onder andere betrekking hebben op het belevingsaspect.

Om deze maatschappelijke effecten te realiseren willen wij met onze kapitaalgoederen in de openbare ruimte de volgende prestaties bereiken:

• het in 2018 realiseren van het vastgestelde basis onderhoudskwaliteitsniveau voor de gemeente Deventer voor het aspect heel conform het uitvoeringsprogramma visie leefomgeving;
• het in 2018 realiseren van het vastgestelde basis onderhoudskwaliteitsniveau voor de gemeente voor het aspect schoon (reiniging) conform het uitvoeringsprogramma visie leefomgeving;

Het basis onderhoudskwaliteitsniveau is de minimale kwaliteit die wij als gemeente de inwoners willen bieden. Waar mogelijk maken we gebruik van de beeldmeetlatten die het CROW heeft ontwikkeld (landelijke systematiek). Deventer baseert de basiskwaliteit op 4 criteria:

1. Minimale technische of wettelijke eisen
2. Kapitaalvernietigingsniveau
3. Leefbaarheid
4. Functionaliteit

De basiskwaliteit is vastgelegd in het ‘Uitvoeringsprogramma visie Leefomgeving’ dat is september 2016 door het college vastgesteld.

Op deze basiskwaliteit kan een plus worden gezet door de samenleving / inwoners dan wel door de Raad.

Hiermee voldoen wij aan de minimale eisen van de zorgplicht en treedt er geen kapitaalsvernietiging op. Door dit basis niveau kan niet uitgesloten worden dat lokaal de openbare ruimte tijdelijk wel onder het onderhoudskwaliteitsniveau terecht komt. Voor onkruidbestrijding stellen wij de komende jaren extra structurele middelen beschikbaar. Daarnaast investeren wij via de investeringsplanning in de openbare ruimte van de binnenstad.

Wij monitoren het onderhoudskwaliteitsniveau op basis van de CROW meetlatten en aangevuld met visuele en / of technische inspecties. Met dit instrument kunnen wij beoordelen in hoeverre de openbare ruimte voldoende aansluit bij het uitvoeringsprogramma. Onvoldoende onderhoud kan leiden tot meer (schade) claims en financiële risico’s.

Wij hebben de komende jaren geen onderhoudsprojecten voorzien waarvoor geen dekking is. Wel is tijdspreiding noodzakelijk terwijl technisch gezien iets eerder wenselijk zou zijn. De veiligheid staat echter niet onder druk. Wel kan er vanuit het MJOP-MIND niet meer bijgedragen worden aan algemene ontwikkelingen in verband met de consequenties van de bezuinigingen “ Kwestie van Kiezen 1 en 2’. Technische noodzaak heeft daardoor prioriteit gekregen.

Veel gemeenten krijgen in de toekomst te maken met vervanging van het areaal in de openbare ruimte. Voor de gemeente Deventer gaat het om een areaal met een waarde van ruim € 1 miljard euro. Doordat de openbare ruimte vaak is aangelegd met eenmalige middelen (bijvoorbeeld subsidies) zijn de vrijvallende kapitaallasten opgenomen in de begroting niet voldoende om de gehele vervangingsopgave op te vangen. Een deel van deze opgave is theoretisch doordat de restlevensduren nog enkele tientallen jaren zijn. Bovendien zijn de investeringsbedragen onzeker als gevolg van technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. Dekking voor de vervangingsopgave komt onder andere uit de verwachte afname van de benodigde extra onderhoudsmiddelen als gevolg van areaal uitbreiding door groei van de gemeente. Daarnaast zetten wij - indien mogelijk en noodzakelijk - onderhoudsbudget in voor investeringen in een laagwaardiger kapitaalgoed.

Taakveld 2.1 verkeer en vervoer

Straten, wegen en pleinen
In 2018 wordt 5,3 miljoen m2 areaal aan straten, wegen en pleinen beheerd. Het beleid voor 2018 is gericht op een gemiddeld onderhoudskwaliteitsniveau B voor asfaltwegen en C voor elementenverhardingen voor de gehele stad voor zowel de aspecten heel als schoon.

Het beleid in 2018 en verder is net als voorgaande jaren erop gericht om qua planning en financiële dekking zoveel mogelijk mee te liften met infrastructurele ontwikkelingen (herstructurering en aanpassingen in het kader van de hoofdwegenstructuur) die onder andere programma’s plaatsvinden. Uiterlijk april 2018 zijn de klein onderhoudsplannen jaarschijf 2018 voor de onderdelen asfalt, belijning, bebording, wegmeubilair en kunst opgesteld. Verder zal jaarschijf 2018 van het MJOP-MIND 2017-2020 worden gerealiseerd. In het oog springende projecten zijn de reconstructie van een deel van de Ceintuurbaan en het Zamenhoffplein, de reconstructie van het laatste deel van de Hanzeweg en de reconstructie van Wezenland.

Civieltechnische kunstwerken en havengebonden constructies
Bij de civieltechnische havenobjecten (sluizencomplex, Hanzebruggen en kadeconstructies) was sprake van fors achterstallig onderhoud. De afgelopen jaren is de achterstand ingelopen. De projecten die onlangs zijn uitgevoerd de renovatie van het sluiscomplex (fase 1 en 2), de aanpak van de Pothoofdkade, het herstel van de Wellekade en het vervangen van de wegdekken (beweegbare gedeelten) van de Hanzebrug inclusief bewegingsinstallatie.

In 2018 zal een gemiddeld onderhoudskwaliteitsniveau van C worden gerealiseerd. Uiterlijk mei 2018 zijn de kleine onderhoudsplannen en groot onderhoudsmeerjarenplan jaarschijf 2018 voor de bruggen opgesteld. Het onderhoudsbeleid is er op gericht de havenwerken zo te onderhouden dat de betrouwbaarheid van het functioneren van de infrastructuur voldoende groot is.

Openbare verlichting
Op termijn geldt voor het complete areaal van de openbare verlichting dat deze op voldoende kwaliteitsniveau wordt onderhouden. In 2018 zal het beheer van openbare verlichting op het onderhoudskwaliteitsniveau dat minimaal 98% van de verlichting altijd functioneert worden gerealiseerd voor de gehele stad. Uiterlijk april 2018 zijn de klein onderhoudsplannen jaarschijf 2018 voor de openbare verlichting opgesteld. Dit onderhoud zal op die wijze worden georganiseerd dat te allen tijde een voldoende groot aantal lichtmasten brandt. In 2018 zal het onderhoud conform het uitvoeringskader plaatsvinden. De uitvoering vindt plaats door een externe partij.

Taakveld 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

Groen, natuur en recreatie
Het zwaartepunt bij openbaar groen ligt in het dagelijks onderhoud. Het openbaar groen zal op kwaliteitsniveau B (Heester, bodembedekkers, veiligheid bomen en C (overige aspecten groen) worden onderhouden. In 2018 zullen de hagen weer 2x per jaar worden gesnoeid. Afgelopen jaren werd dit 1x gedaan, hetgeen leidde tot verkeersonveilige situaties. De huidige begrotingsmiddelen zij voldoende om dit kwaliteitsniveau in de komende jaren te garanderen. De werkzaamheden worden in 2018 uitgevoerd door Het Groenbedrijf binnen de kaders van een vastgestelde dienstverleningsovereenkomst en het bijbehorend onderhoudsbestek.

Openbare speelgelegenheden
De kwaliteit van de speelvoorzieningen voldoet aan het “attractiebesluit”. Met de in 2010 vastgestelde “Visie op Spelen; samen spelen kun je overal” zet de gemeente in op beleid dat gericht is op onderhoud en het voor alle leeftijdscategorieën inrichten van openbare speelplekken. Het beleid voor onderhoud zal in de jaren 2013-2018 gericht zijn op veiligheid en het waardevast in stand houden van de openbare speelgelegenheden op het onderhoudskwaliteitsniveau C voor de aspecten heel en schoon. Wel is in het kader van zelfbeheer een traject gestart met stichting Tevreden waarbij bewoners meer de gelegenheid krijgen de verantwoordelijkheid voor het beheer over te nemen. Dit maakt onderdeel uit van de gedachte om gemeenschappelijke wijkvoorzieningen te centraliseren en maakt onderdeel uit van de visie Eigen kracht.

Taakveld 7.2 Riolering

Het beleid voor riolering en waterbeheer ligt vast in het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) 2015-2020.
In het GRP zijn doelen opgenomen die het functioneren van het gehele stelsel moeten garanderen. Voor 2018 zijn er geen aanwijzingen dat de kwaliteit van het onderhoudsniveau zal afwijken van hetgeen in dit rapport is vastgelegd.
Uiterlijk april 2018 zijn de kleine onderhoudsplannen jaarschijf 2018 voor de onderdelen riolering, rioolgemalen, pompputten, straatkolken, bergbassins en overstorten opgesteld.
In 2018 en verder zal het beheer van de riolering en de waterhuishouding zodanig worden uitgevoerd, dat de openbare ruimte, waarin de riolering zich bevindt, kan worden onderhouden op de vastgestelde onderhoudskwaliteitsniveaus.

Vanaf begin 21e eeuw zijn binnen de gemeente Deventer forse impulsen gegeven aan het verbeteren van de kwaliteit van het onderhoud. Impulsen die substantieel hoger waren dan het normale areaalaccres. Dat neemt niet weg dat Kwestie van Kiezen 1 en 2 er fors bezuinigd is. Op dit moment hebben wij geen ruimte meer voor aanvullende kwalitatieve investeringen. De aanvullende middelen voor onkruidbestrijding zullen moeten worden gebruikt om aan onze zorgplicht (veiligheid) te voldoen en kapitaalsvernietiging te voorkomen.

In de tabel hieronder worden de bedragen voor geprogrammeerd onderhoud (zowel klein als groot onderhoud) in de openbare ruimte gepresenteerd die voor de komende vier jaar zijn geprognosticeerd. De (deel)taakvelden Parkeren en Uitvoering verkeer en vervoerbeleid, zijn niet opgenomen.

(bedragen x € 1.000)

Onderstaande tabel geeft een overzicht van het vastgoed in eigendom van de gemeente dat wij als kernbezit aanmerken. Daarnaast hebben wij vastgoed binnen gebiedsontwikkelingsprojecten in ons bezit. Er zijn verschuivingen tussen programma’s opgetreden, doordat wij diverse panden onder de juiste programma’s hebben gebracht conform de kadernota Vastgoed.

De totale omvang van de vastgoedportefeuille bestaat uit ongeveer 300 gebouwen, waarvan wij 63 gebouwen als kernbezit hebben aangemerkt.

In de kadernota Vastgoed (vaststelling B&W 2012, Raad 2015) is vastgesteld dat de gemeente Deventer het in eigendom hebben en beheren van vastgoed geen kerntaak vinden (we hebben geen vastgoed, tenzij). Vastgoed is altijd ondersteunend aan het desbetreffende beleidsprogramma.

In 2015 hebben wij een Beheerplan Groot Onderhoud Vastgoed 2016 – 2019 opgesteld. De 63 panden die wij als kernbezit aanmerken onderhouden wij conform dit beheerplan. Aan dit beheerplan ligt een meerjaren onderhoudsplanning (MJOP) ten grondslag. Hiertoe zijn alle panden in 2012 geschouwd. De MJOP’s zijn voor het overgrote deel opgesteld voor de periode 2013 – 2022 en voor een klein deel voor de periode 2015 – 2024. Conform de kadernota is actualisatie van de MJOP’s binnen de termijn aan de orde. Wij verwachten vóór 2018 een geactualiseerd beheerplan gereed te hebben. Voor de uitvoering van het onderhoud werken wij op basis van de ROZ-modellen (Raad voor Onroerende Zaken). Als verhuurder zijn wij voor het merendeel van onze vastgoedportefeuille enkel verantwoordelijk voor het groot / planmatig onderhoud. Onderhoud aan de panden wordt uitgevoerd volgens MJOP (NEN2767). Ons kernbezit onderhouden wij op conditiescore 3. Een uitzondering hierop zijn de monumentale panden, die wij op niveau 2 onderhouden. Voor panden opgenomen in een gebiedsontwikkeling hanteren wij conditieniveau 4.

Het klein onderhoud ligt in principe bij de huurder / gebruiker. In enkele gevallen hebben wij aparte afspraken met de gebruiker gemaakt en voeren wij (een deel van) het klein onderhoud wel uit. Dit zijn echter uitzonderingen.

De samenstelling van onze vastgoedportefeuille is voortdurend aan verandering onderhevig. Zo houden wij bij het uitvoeren van onderhoud rekening met eventuele sloop of verkoop van panden. Voor deze panden passen wij maatwerk toe. Het slechts in beperkte vorm kunnen uitvoeren van het totaal benodigde onderhoud vormt daarmee een (financieel)risico voor het bezit. Voorwaarde is dat de veiligheid en de wettelijke eisen daarbij worden gerespecteerd, waarmee het gebruik veilig blijft. Het risico op waardevermindering is reëel. Hier tegenover staan de veelal fors lagere boekwaarden ten opzichte van de verkoop- / marktwaarde.

Gemeentelijke huisvesting

Vanaf 2016 is het onderhoud voor de huisvesting Stadhuiskwartier structureel geraamd.

Culturele huisvesting

Restauraties van met name monumentale culturele gebouwen behoren niet tot het reguliere onderhoud. Hiervoor zullen de komende jaren aparte verzoeken voor aanvullende middelen worden ingediend.

Sportaccommodaties

Het onderhoud aan sportgebouwen en buitensportaccommodaties wordt conform de meerjarenplanning uitgevoerd.

Onderwijshuisvesting

Per 1 januari 2015 is de gemeente niet langer verantwoordelijk voor het onderhoud aan de schoolgebouwen. Het rijk maakt de gelden rechtstreeks over aan de schoolbesturen. Wel onderhouden wij een aantal gymzalen en peuterspeelruimtes. Deze vallen onder huisvesting kind- en jeugdbeleid.

Het beschikbare budget voor groot onderhoud binnen de programma’s bevat slechts een deel van het totaal benodigde geld voor groot / planmatig onderhoud om de panden te houden op de aangegeven conditiescores (NEN 2767). Om in de toekomst en met de horizon van 10 jaar toch te kunnen voldoen aan het gevraagde onderhoud op basis van de MJOP is in het beheerplan een ingroeimodel vormgegeven. Inhoud daarvan is dat de programma’s in totaal en cumulatief € 80.000 per jaar extra (2014 - 2024) afdragen ten behoeve van het onderhoud. De periode tot en met 2024 wordt financieel overbrugd met de bij de jaarrekening 2015 ingestelde reserve groot onderhoud gebouwen (stand per 1‑1‑2017 is € 3.195.223).

Onderstaande tabel geeft de geplande uitgaven groot onderhoud voor ons kernbezit weer, zoals in het beheerplan voor de periode tot en met 2019 is opgenomen.

(bedragen x € 1.000)